Teststrategie staat op nummer vijf in de top 10 Trends in Testing. Het klinkt misschien niet hip en het is zeker geen buzzword, maar het blijft jaar in jaar uit een van de belangrijkste trends in softwaretesten. In een wereld vol CI/CD, microservices en DevOps is een goede teststrategie geen luxe, maar een fundament. Zonder strategie test je op gevoel. Mét strategie creëer je richting, prioriteit, inzicht en vertrouwen.
Wat we zien is dat teststrategie geen statisch document is, maar een levend kader dat meebeweegt met innovatie. Dat blijkt ook uit onze ervaring met een grote Nederlandse bank: door teststrategie kritisch te benaderen en Quality Engineering strategisch toe te passen, bleek ketentesten zoals we dat kennen grotendeels overbodig. Het resultaat? Minder afhankelijkheden, snellere feedback en meer vertrouwen in kwaliteit. Niet door méér te testen, maar door slimmer te denken.
Teststrategie als fundament
Een teststrategie bestaat niet uit één keuze, maar uit een samenhangend geheel van bouwstenen. En elk element helpt om testen slimmer, eerder en gerichter in te zetten. In je teststrategie maak je keuzes over testomgevingen, testdoelen, risico’s, testdata, automatisering en testtypen. Hierbij staat centraal wat je intentie is. Wat wil je bereiken? Wil je risico’s minimaliseren, kwaliteit waarborgen of snelheid verhogen? Afhankelijk van het doel kies je de aanpak. En omdat een project altijd in beweging is, kan je doel eenvoudig veranderen. Zo kun je van foutdetectie naar kwaliteitsborging gaan. En uiteraard als je doel verandert, verandert ook je aanpak.
Ketentesten: een traditionele bottleneck
Voor veel organisaties is ketentesten een reflex. Bij complexe applicatielandschappen en meerdere ketenpartners lijkt het de veilige keuze. Maar een reflex is geen strategie. Een goede teststrategie biedt een netwerk van keuzes die samen de risico’s, doelen en context adresseren. Een goede teststrategie is geen lineaire ketting die alles aan elkaar rijgt.
Een treffend voorbeeld komt uit de praktijk van een grote Nederlandse bank. Tien jaar geleden werkte de bank nog volgens de watervalmethode: vier grote releases per jaar, met lange regressietesten, systeemtesten, ketentesten en acceptatietesten. Het was een spannend moment wanneer de bank na het weekend weer open ging. Incidenten waren onvermijdelijk en vereisten vaak nog weken aan herstelwerk.
Van lange ketentesten naar autonome teams
De wens om sneller te worden en wendbaarder te opereren, leidde tot een radicale verandering. De bank stapte over naar autonome DevOps-teams. Het motto werd: You build it, you run it, you love it. Elk team was verantwoordelijk voor zijn applicatie, inclusief productie, incidenten en kwaliteitsborging. De uitdaging: hoe ga je van acht weken testtijd naar ‘acht minuten’?
De sleutel lag in het kritisch bekijken van de ketentest. Lange ketentesten waren tijdrovend, fragiel en beperkten de autonomie van teams. In plaats van ze volledig af te schaffen, ging men op zoek naar alternatieven: kleinere releases, vroege risico-adressering en slimme teststrategieën.
Kleine releases, grote impact
Een concreet voorbeeld is een SQL-applicatie met meer dan 5.500 tabellen en 350 API’s. Vroeger werd alles eens per drie maanden getest en uitgerold, wat enorme risico’s en complexiteit met zich meebracht. Tegenwoordig gaat de applicatie dagelijks naar productie, vaak met slechts enkele kleine wijzigingen. Dit verlaagt de risico’s, versnelt feedback en vergroot het vertrouwen in het systeem.
De shift-left-aanpak (vroeg testen) en contract-based testing zorgen ervoor dat API’s consistent blijven en dat teams snel kunnen handelen bij afwijkingen. Tegelijkertijd blijven er bovenin de testpiramide slechts enkele end-to-end tests om de samenhang te controleren, waardoor dure en trage testen worden geminimaliseerd.
Mindset en organisatie: het geheim achter succes
Techniek alleen is niet genoeg. Het loslaten van ketentesten vereist een cultuurverandering. Bij de bank werden events zoals Autonomous Together georganiseerd om de mindset te kantelen en medewerkers te betrekken. Daarnaast werd een nieuwe rol geïntroduceerd: een Quality Engineer in elke squad. Deze engineers zijn actief betrokken, voeren zelf testen uit, en zorgen dat het squad continu kritisch blijft over risico’s, testaanpak en implementatie.
Guilds en workshops zorgen voor kennisdeling en het bespreekbaar maken van lessen, waardoor successen en verbeterpunten breed worden verspreid. Gestandaardiseerde pijplijnen en kaders creëren veiligheid en consistentie, terwijl teams hun autonomie behouden.
Conclusie: durf te breken met ketentesten
Ketentesten zijn geen heilige graal. Ze zijn vaak een tijdrovende reflex die snelheid en wendbaarheid remmen. De ervaring van de grote Nederlandse bank laat zien dat het mogelijk is om ketentesten terug te brengen tot een minimaal, risicobeperkend niveau. Door vroeg te testen, kleine releases te doen, contract-based testing toe te passen en kwaliteit te organiseren binnen teams, ontstaat een netwerk van keuzes dat vertrouwen en snelheid biedt.
Een effectieve teststrategie is geen ketting die alles verbindt, maar een flexibel netwerk dat inspeelt op risico’s, doelen en context. Durf te breken met traditionele ketentesten en bouw aan een teststrategie die echt waarde toevoegt.
Ben je benieuwd hoe een slimme teststrategie jouw organisatie vooruit kan helpen? Onze experts gaan graag met je in gesprek om mogelijkheden en concrete stappen te verkennen. Neem gerust contact met ons op.
